Tác giả bài viết: Triệu Thanh Quang
![]() Số 2 - Tháng 6 - 2025
|
Tóm tắt: Bài viết nhằm làm rõ mối quan hệ giữa văn hóa và đạo đức trong xã hội, thông qua việc tích hợp các tiếp cận lý thuyết từ mô hình chiều cạnh văn hóa của Geert Hofstede, lý thuyết nền tảng đạo đức của Haidt và cộng sự, và lý thuyết vốn văn hóa của Pierre Bourdieu. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu là phân tích lý thuyết liên ngành, kết hợp so sánh và diễn giải các mô hình giá trị để luận giải tính động và lịch sử hóa của chuẩn mực đạo đức trong bối cảnh xã hội khác nhau. Kết quả phân tích cho thấy đạo đức không tồn tại như một hệ chuẩn phổ quát bất biến, mà luôn được kiến tạo, duy trì và tái cấu trúc trong tương tác với các giá trị văn hóa nền tảng và điều kiện lịch sử - xã hội đặc thù. Bài viết cũng làm sáng tỏ cách các chiều cạnh văn hóa như cá nhân - tập thể, khoảng cách quyền lực hay định hướng thời gian tương tác với các nền tảng đạo đức bẩm sinh để định hình hành vi đạo đức cụ thể trong từng bối cảnh. Đóng góp mới của bài viết nằm ở việc kết nối ba cách tiếp cận lý thuyết lớn để cung cấp một khuôn khổ liên ngành về mối quan hệ động giữa văn hóa và đạo đức, từ đó đề xuất các hàm ý chính sách trong giáo dục đạo đức, xây dựng chính sách công thích ứng và phát triển con người toàn diện trong xã hội hiện đại đa giá trị. Từ khóa: Chiều cạnh văn hóa, đạo đức, mối quan hệ văn hóa và đạo đức, nền tảng đạo đức, văn hóa. |